طلاق

آمادگی برای طلاق

طلاق به هر نوعی که باشد یکی از مهم ترین تصمیم هایی است که هر فرد در زندگی اش می گیرد. پس برای طلاق هم به اندازه سایر تصمیم های مهم زندگی باید بیشتر فکر کرد. قطعا طلاق یکی از راهکار های زوجین برای حل مشکلاتشان است اما آخرین راه حل!

اگر به هر دلیلی تصمیمتان برای طلاق قطعیست بهتر است کمی بیشتر خودتان در این مورد فکر کنید و از کمک مشاوران خانواده و روانشناس ها و زوج درمانگر ها استفاده کنید. این متخصص ها قطعا کمک شایانی به شما می کنند تا تصمیم درستی بگیرید و در آینده از تصمیم خود در مورد طلاق پشیمان نشوید. زوجین زمانی که درگیر اختلاف می شوند، دچار لجبازی با همدیگر می شوند و همین امر آن ها را به سمت طلاق سوق می دهد. بعد از این مراحل می توانید از وکیل طلاق کمک بگیرید.

پس بهتر است که با عزیزان و اعضای خانوادتان مشورت کنید چرا که برای ساخت این زندگی هم شما و هم خانواده هایتان زحمات بسیاری کشیده اند. طلاق فقط در زمانی پیشنهاد می شود که زوجین همه راه ها را امتحان کرده باشند و راهی جز طلاق نمانده باشد.

• بدون حضور زوجین در هیچ مرحله ای
• بدون کلاس و جلسات مشاوره اجباری
• بدون نیاز به حضور آقا و خانم در دادگاه
• انجام طلاق دقیقا بر اساس توافق طرفین

وکیل طلاق

طلاق از هر نوعی که باشد یک پرونده حقوقی محسوب می شود و نیازمند پیگیری های قضایی، حقوقی و اداری است و از طرفی هم با توجه به پیچیدگی های بسیاری که پرونده های خانواده دارند، همیشه حضور وکیل در پرونده مثبت و مفید خواهد بود. البته این تاثیر مثبت بیشتر شامل وکلایی می شود که تخصصا در حوزه خانواده و پرونده های طلاق فعال باشند و در این زمینه متخصص باشند.

اگر وکیل شما متخصص طلاق و پرونده های خانواده باشد، شما دیگر نگرانی بابت حق و حقوق خود نخواهید داشت. با توجه به این که در پرونده های طلاق عموما طرفین با توجه شرایطشان درگیر لجبازی می شوند، داشتن وکیل به فرد کمک می کند که فارغ از لجبازی بتواند به حق و حقوق خود برسد و حتی در مواقعی که طرف مقابل مسئله اشتباهی را مطرح می کند، وکیل شما حضور دارد و شما را از همه چیز آگاه و مطلع می کند.

از طرفی خیلی از عزیزان برای پیگیری امور پرونده طلاق خود مایل به حضور در سلسله مراتب حقوقی، قضایی و اداری پرونده طلاق ندارند و تمایل دارند شخص دیگری به جای ایشان حضور و پیگیر حق و حقوق و انجام امور شود. در این صورت داشتن یک وکیل متخصص طلاق به شما کمک شایانی خواهد کرد و هم در زمان و هم در انرژی شما صرفه جویی خواهد شد.

وکیل متخصص طلاق به جای شما در همه مراحل حاضر خواهد داشت و دیگر نیازی به پیگیری و حضور شما در مراحل مختلف (به جز آزمایش عدم بارداری برای خانم ها) نخواهد بود. البته این شرایط مشروط به تخصص و توان وکیل شما خواهد داشت. از این جهت پیشنهاد می کنیم در انتخاب وکیل و موسسه حقوقی که خدمات را به شما ارائه کند دقت بالایی داشته باشید.

ید.

انواع طلاق به چه صورت است؟

در قانون طلاق به دو روش مختلف طبقه بندی می شود. یکی به این صورت که جدایی با درخواست چه کسی انجام می شود و دیگری این است که چه نوع صیغه ای برای طرفین جاری می شود.

اگر بخواهیم طلاق را از این منظر که با درخواست چه کسی است طبقه بندی کنیم به سه نوع خواهیم رسید. طلاق توافقی، طلاق از طرف مرد و طلاق از طرف زن. طلاق توافقی همانطور که از نامش پیداست هر دو طرف بر روی طلاق تفاهم دارند و مشترکا دادخواست طلاق توافقی را ارائه می کنند. در این نوع طلاق زوجین باید بر روی همه مسائل از جمله مهریه، نفقه و … توافق داشته باشند.

طلاق از طرف مرد همین طور که از نامش پیداست به درخواست مرد انجام می پذیرد و مرد باید قبل از هر چیزی حق و حقوقی همسرش از جمله مهریه، نفقه و اجرت المثل را تعیین و تکلیف نماید. طلاق از طرف زن هم که سخت ترین نوع طلاق است به درخواست خانم انجام می پذیرد. از آنجا که حق طلاق در اکثر مواقع با آقاست خانم ها کار سختی در پیش رو دارند و پیشنهاد می کنیم حتما از وکیل برای انجام طلاق از طرف زن کمک بگیرند.

 

نوع دیگر، همانطور که گفته شد مربوط به نوع جاری شدن صیغه طلاق است که به دو نوع تقسیم می شود. طلاق رجعی و طلاق بائن. طلاق رجعی که اکثرا در طلاق از طرف مرد صورت می گیرد مگر در مواردی که خانم دوشیزه یا یائسه باشند و طلاق بائن که خود به دو نوع خلع بائن و مبارات بائن تقسیم می شود بیشتر در طلاق توافقی و طلاق از طرف زن اجرا می شود. عمده تفاوت طلاق رجعی و بائن در این است که طلاق رجعی امکان رجوع و بازگشت زوجین به هم را دارد ولی در طلاق بائن چنین چیزی وجود ندارد.

طلاق از طرف مرد به چه صورت است؟

همانطور که گفته شد یکی از انواع سه گانه طلاق، به این صورت است که آقا در خواست طلاق بکند. طبق قانون حق طلاق با آقا است و حتی اگر به همسرش وکالت در طلاق یا همان حق طلاق را هم بدهد، این حق از خود او ساقط نمی شود. آقا این حق را دارد که به دادگاه مراجعه کند و درخواست طلاق از طرف مرد بکند.

برای این که دادگاه رای به طلاق از طرف مرد بدهد، آقا موظف است تمامی حق و حقوق مالی همسرش را تعیین و تکلیف نماید. منظور از حق و حقوق مالی مهریه، نفقه و اجرت المثل است. آقا می تواند مهریه را به صورت کامل پرداخت کند و یا با موافقت دادگاه و توافق با همسرش به صورت اقساطی پرداخت کند و یا اینکه یک سند رسمی از همسرش دریافت نماید که همسرش مهریه را دریافت و یا بذل کرده است. منظور از بذل مهریه بخشیدن آن است.

طلاق از طرف زن به چه صورت است؟

طبق قانون کشور ما حق طلاق با آقا است و در حالت عادی خانم چنین حقی را ندارد. مگر در مواردی که آقا به خانم وکالت در طلاق یا همان حق طلاق را بدهد که خانم با وکالت از آقا درخواست طلاق بکند.

اگر خانم بتواندعدم رعایت یکی از شروط ۱۲ گانه ای را که در سند ازدواج قید شده است ثابت کند می تواند درخواست طلاق کند. با اینکه حق طلاق با خانم نیست، اما قانون پیش بینی هایی برای خانم ها کرده که در شرایطی که به اصطلاح عسر و حرج گفته می شود، درخواست طلاق بکند. منظور از عسر و حرج شرایطی است که تحملش برای خانم غیر ممکن است و دچار مشقت شده است. به طور مثال یکی از این موارد عدم وجود رابطه جنسی در زندگی مشترک است که قانون به شدت در مقابل این مورد حساس است و اگر خانم بتواند ثابتش کند، قدم بزرگی برای انجام طلاق از طرف زن برداشته است.

بر خلاف تصور عامه مهریه در طلاق از طرف زن وجود دارد و مهریه هیچ ربطی به نوع طلاق ندارد. گرچه وصول همزمان مهریه و گرفتن رای طلاق کار بسیار سختی است اما از لحاظ قانونی غیر ممکن نیست.

طلاق توافقی به چه صورت است؟

طلاق توافقی بر خلاف طلاق از طرف خانم و یا آقا که از جانب یکی از طرفین در دادگاه درخواست می شود، توسط هر دو نفر درخواست می شود و در این نوع طلاق آقا و خانم هر دو با طلاق موافق هستند و راضی به جدایی هستند. طلاق توافقی همانطور که از نامش پیداست بر مبنای توافق آقا و خانم است و زن و شوهر هر توافقی که داشته باشند، قانون محترم می شمارد.

اولین شرط برای طلاق توافقی، همانطور که گفته شد توافق زوجین بر اصل طلاق است. بعد از آن باید بر روی مهریه هم توافق کنند. توافق بر روی مهریه شامل هر نوع توافقی از جمله بخشیدن مهریه (بذل مهریه)، دریافت کامل مهریه، دریافت بخشی از مهریه و یا دریافت هر مبلغ و سندی به عنوان مهریه است. به زبان ساده تر قانون هر توافقی بر سر مهریه را می پذیرد.

نفقه یکی دیگر از مسائل است که باید در طلاق توافقی زوجین بر رویش توافق کنند و مانند مهریه هر نوع توافقی قابل اجراست. در صورتی که زوجین صاحب فرزند باشند و فرزندانشان از مدار حضانت خارج نشده باشند باید بر حضانت و ملاقات طرف مقابل با فرزند هم توافق کنند. منظور از مدار حضانت این است که فرزند دختر از ۹ سالگی و فرزند پسر از ۱۵ سالگی از مدار حضانت خارج می شوند و خودشان انتخاب می کنند با کدام یک از والدینشان زندگی کنند.

پس توافق بر روی مهریه، نفقه و حضانت فرزندان (در صورت وجود فرزند) پیش نیاز های اقدام برای طلاق توافقی است. در این زمینه زوجین می توانند تعیین و تکلیف این امور را به حضور در دادگاه موکول کنند و یا قبل از دادگاه، در دفتر وکیلشان و یا دفاتر ثبت اسناد رسمی متن توافق را امضا کرده و به عنوان سند رسمی تعریف کنند. در طلاق توافقی هم مانند سایر طلاق ها جلسات مشاوره بهزیستی و جلسات غربالگری الزامی است و زوجین حتما باید با شرکت در این جلسات، برگه عدم امکان سازش را از بهزیستی دریافت کرده و با برگه عدم امکان سازش درخواست رسیدگی برای پرونده طلاق توافقی در دفاتر پیشخوان امور قضایی ثبت کنند.

طلاق بائن به چه معناست؟

در قانون ذکر شده که وقتی طلاق بائن اجرا می شود که یکی از طرفین اعلام تنفر از دیگری بکند. طلاق بائن در طلاق توافقی و طلاق از طرف زن اجرا می شود و به دو صورت است: خلع بائن و مبارات بائن.

• طلاق خلع بائن چیست؟

در طلاق خلع بائن خانم اعلام می کند که از همسرش متنفر است و برای جاری شدن صیغه حتما باید خانم یک مال را در قبال طلاق به شوهرش ببخشد و دادگاه از طرف شوهر آن را قبول کند. این مال می تواند هر چیزی باشد مانند کل مهریه، بخشی از مهریه، یک سکه و یا صد هزار ریال وجه نقد که از طرف خانم به آقا بخشیده شود و یا پرداخت شود. این به این دلیل است که خانم حق طلاق ندارد. البته این روال به این سادگی نیست و شرایط پیچیده ای باید محرز شود تا به چنین نتیجه ای رسید.

در این نوع، خانم به مدت سه ماه وقت دارد که از آنچه بذل کرده (بخشیده) بگذرد و رجوع کند. یعنی مال یا وجهی را که به همسرش بخشیده پس بگیرد. در این صورت آقا هم باید مجددا به دفترخانه مراجعه کند و اعلام کند که از طلاق رجوع می کند(پشیمان شده است). در این صورت طلاق منتفی است و صیغه ازدواج همچنان جاریست.

• طلاق مبارات بائن چیست؟

در این نوع طلاق بر خلاف طلاق خلع بائن هر دو طرف از همدیگر اعلام تنفر می کنند و مالی را می بخشند. این مال نباید بیش از اندازه مهریه باشد. به طور مثال اگر مهریه صد سکه است، میزان بخشش باید کمتر از صد سکه باشد. اکثریت پرونده های طلاق توافقی که در کشور اتفاق می افتد خلع بائن است و قابلیت رجوع زوجین (بازگشت به یکدیگر) را ندارد.

طلاق رجعی به چه معناست؟

طلاق رجعی همانطور که از نامش پیداست یعنی زوجین بعد از طلاق امکان رجوع (بازگشت) به هم را دارند. در این نوع، زوجین و یا وکلایشان به دفترخانه مراجعه می کنند و با ارائه مدارک شناسایی و رای صادر شده توسط دادگاه درخواست جاری شدن صیغه طلاق به صورت رجعی می نمایند. در این حالت دفتر ثبت طلاق به صورت موقت صیغه طلاق را جاری می کند.

در صورتی که طلاق به صورت رجعی جاری شود زوجین به مدت ۳ ماه (۹۰روز) فرصت دارند که به همدیگر رجوع کنند(به هم برگردند). در این نوع، در ابتدا به صورت موقت ثبت می شود و زوجین بعد از ۹۰ روز باید مجددا به دفترخانه مراجعه کنند و درخواست اجرای قطعی صیغه را بکنند. اگر طی ۹۰ روز زوجین به دفتر ثبت طلاق مراجعه نکنند طلاق باطل شده و زوجیت ادامه پیدا می کند. لازم به ذکر است که در این سه ماه نفقه به خانم تعلق می گیرد و آقا ملزم به پرداخت نفقه است و همینطور اگر یکی از طرفین فوت کند به همسرش ارث تعلق می گیرد. نکته دیگر این است که زوجین در این مدت ۳ ماه حق ازدواج نخواهند داشت و برای ازدواج مجدد باید منتظر اتمام مهلت سه ماه و قطعی شدن طلاق باشند.

مدارک مورد نیاز برای انجام طلاق

طلاق هم مثل هر روند اداری و قضایی دیگر نیازمند مدارکی است که طرفین دعوی به دادگاه ارائه نمایند. این مدارک با توجه به نوع طلاق متفاوت است. اما مدارکی که برای انواع آن مشترک است، شامل کارت ملی طرفین، شناسنامه طرفین و سند ازدواج است.

در طلاق یک طرفه هم مواردی مانند دادخواست عسر و حرج در طلاق از طرف خانم و مدارکی مبنی بر تعیین و تکلیف مهریه در طلاق از طرف آقا نیاز است. اگر سند ازدواج گم شده باشد و یا در دسترس نباشد یکی از زوجین می تواند با مراجعه به دفتر ثبت ازدواجی که عقد در آنجا جاری و ثبت شده است، با ارائه مدارک هویتی، مثل شناسنامه و کارت ملی درخواست رونوشت کپی برابر اصل سند ازدواج بکند که در کمتر از یک ساعت رونوشت معتبر تحویل شخص داده می شود.

وکالت در طلاق یا حق طلاق به چه صورت است؟

طبق قانون حق طلاق با مرد است ولی آقا می تواند این حق را به خانم هم بدهد که در اصطلاح حقوقی به آن وکالت در طلاق و در اصطلاح عامه حق طلاق گفته می شود. وقتی خانمی می گوید حق طلاق دارم به این معنی است که از طرف شوهرش وکالت دارد که به جای او درخواست طلاق بکند و پیگیر امور قضایی و دفترخانه ای طلاق باشد.

نکته مهم دیگر این است که اگر خانم بخواهد با وکالت در طلاقی که از طرف همسرش دارد اقدام بکند، حتما باید وکیل داشته باشد. این نوع از طلاق تنها حالتی است که داشتن وکیل اجباری است. توجه به این مسئله هم ضروری است که وکالت در طلاق برای عدم حضور آقا در دادگاه و دفترخانه است و شامل مراحل مشاور بهزیستی و جلسات غربالگری نخواهد بود.

وکالت در طلاق باید حتما به صورت بلاعزل باشد که آقا نتواند این حق را بعد از مدتی از خانم ساقط کند و خانم تا ابد این حق را داشته باشد و همین طور وکالت باید دارای حق اسقاط در تجدید نظر خواهی و فرجام خواهی باشد تا خانم بعد از صدور رای طلاق در دادگاه به مشکل بر نخورد و سریعا بعد از صدور رای توسط قاصی برای اجرای صیغه طلاق به دفتر خانه مراجعه کند.

طلاق توافقی در شرایطی که آقا و خانم در یک شهر نیستند

در برخی موارد آقا و خانم در یک شهر زندگی نمی کنند و به علت مشغله کاری امکان حضور آقا و خانم در یک شهر و یک دادگاه نیست و همین مسئله باعث انجام نشدن طلاق توافقی و معطل شدن هر دو طرف می شود. به طور مثال خانم در تهران زندگی می کند و آقا در شیراز و هیچ کدام فرصت حضور در شهر طرف مقابل و پیگیری امور طلاق توافقی را ندارند.

برای حل این مشکل راهکار هایی وجود دارد که به طرفین کمک می کند بدون حضور یکی از طرفین، طرف مقابل در شهری که زندگی می کند این مشکل را حل نماید. یکی از این راهکار ها این است که یکی از طرفین یک وکیل پایه یک دادگستری در شهر زندگی طرف مقابل بگیرد و به او وکالت بدهد تا به جای او در مسیر پرونده طلاق توافقی حضور داشته باشد و پیگیر امور پرونده باشد.

اگر هم طرفی تمایلی به همکاری با وکیل نداشته باشد از طریق یکی از دفاتر ثبت اسناد رسمی یکی از طرفین به طرف مقابل وکالت در طلاق می دهد تا خود او با همکاری یک وکیل امور پرونده طلاق توافقی را به جلو ببرند. در هر دو صورت حضور یک وکیل پایه یک دادگستری الزامی است و تفاوتشان در این است که حق الوکاله وکیل را چه کسی پرداخت خواهد کرد.

جلسات مشاوره بهزیستی برای طلاق

در سال های گدشته زوجین یا وکلای آنها جهت انجام طلاق و ثبت دادخواست طلاق توافقی به دفاتر خدمات قضایی مراجه می کردند و درخواست خود را ارائه می دادند. اما از موزخ ۱/۹/۱۳۹۷ مطابق بخشنامه شماره یک ۹۰۰۰/۱۳۱۰۴/۵۵ مورخ ۹۷/۹/۵ خطاب به مدیران دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، دفاتر خدمات بدون داشتن گواهی مرکز غربالگری اجازه ثبت دادخواست را ندارند. نام دیگر این گواهی، گواهی عدم امکان سازش است که از طرف اداره بهزیستی، بعد از اتمام جلسات مشاوره قبل از طلاق به زوجین داده می شود.

به این صورت زوجین باید در سایت تصمیم ثبت نام کنند و اطلاعات هویتی و سند ازدواجشان را به صورت کامل وارد کنند و منتظر پیامک تعیین زمان و مکان جلسه غربالگری باشند. بعد از اصرار زوجین به طلاق، مشاور پرونده را به مراکز مشاوره قبل از طلاق ارجاع می دهد و بعد از تقریبا یک ماه جلسات مشاوره قبل از طلاق که بین ۴ تا ۶ جلسه اجباری است و حضور زن و شوهر الزامی است برگزار می شود. نکته مهم این است که جلسات مشاوره هر هفته فقط یک جلسه برگزار می شود. در این جلسات مشاور سعی در برگرداندن زوجین به زندگی مشترک دارد و با برخی سوالات زوجین را به آرامش و دادن فرصت به همدیگر دعوت می کند.

جلسه غربالگری بهزیستی

جلسه غربالگری تقریبا جز اولین مراحل انجام پرونده طلاق است که زوجین باید طی کنند. بعد از ثبت نام در سامانه تصمیم و وارد کردن اطلاعات هویتی زوجین و سند ازدواج و محل اقامتشان، پیامکی از اداره بهزیستی شهرشان برایشان ارسال می شود که تاریخ، زمان و مکانی را که جلسه غربالگری برگزار می شود را مشخص کرده است. زوجین باید با همراه داشتن مدارک هویتی در تاریخ مشخص شده به محل جلسه مراجعه کنند و یک جلسه با مشاور بهزیستی خواهند داشت.

همانطور که از نام جلسه پیداست در این جلسه مشاور با زوجین صحبت کرده و دلایل آنها برای طلاق را می شنود و آن ها را آرامش، صبر، گذشت و ادامه زندگی دعوت می کند سعی می کند طرفین را از ادامه روند طلاق منصرف بکند.

اگر در جلسه غربالگری بهزیستی زوجین همچنان اصرار بر طلاق داشته باشند، مشاور پرونده آن ها را بررسی کرده و به واحد مشاوره ارجاع می دهد. در این مرحله زوجین باید منتظر پیامکی دیگر از طرف اداره بهزیستی باشند که تاریخ، زمان و مکان جلسات مشاوره را مشخص کرده است. نکته مهم این است که زوجین بدون شرکت در جلسه غربالگری، امکان حضور در جلسات مشاوره قبل از طلاق را نخواهند داشت.

طلاق در دفتر ثبت طلاق یا دفتر خانه (محضر)

بعد از اینکه حکم طلاق از دادگاه به آقا و خانم و یا به وکلایشان ارائه شد، طرفین یا وکلایشان می توانند با همراه داشتن کارت ملی، شناسنامه، سند ازدواج و برگه رای دادگاه به یکی از دفاتر ثبت طلاق در همان شهری که دادگاه در آن است مراجعه کنند و درخواست اجرای حکم و جاری شدن صیغه طلاق نمایند. تا مرداد سال ۹۸ حضور دو شاهد مرد در هنگام امضای اوراق و اسناد ضروری بود که از این به بعد نیازی به حضور شاهد نیست.

مسئول اجرای حکم ابتدا به صورت آنلاین اطلاعات زوجین را در سیستم آنلاین ثبت احوال ثبت می کند و بعد از امضای آقا و خانم و یا وکیلشان صیغه را بین زن و شوهر جاری می کند. بعد از مرداد۹۸ سند طلاق به صورت الکترونیک صادر می شود و به زوجین یک برگه پرینت شده داده می شود.

اگر آقا و یا خانم مایل نباشند در دفترخانه (محضر) حاضر باشند، وکیل آنها می تواند در دفتر خانه حاضر شده و اوراق را امضا نماید. در حالت عادی دفاتر ثبت طلاق یک نسخه به زوجین تحویل می دهند که قانونا باید در اختیار آقا قرار بگیرد ولی اگر زوجین توافق کنند، سند طلاق می تواند در اختیار خانم باشد و یا با پرداخت هزینه، یک نسخه دیگر تهیه نمایند.

مهریه در طلاق به چه صورت است؟

برخی از عزیزان به خاطر اطلاعات ناقص معتقدند که در برخی از طلاق ها مانند طلاق توافقی و طلاق از طرف زن مهریه به خانم تعلق نمی گیرد. اما این اطلاعات حقوقی کاملا غلط هستند. باید بگوییم که در هر نوعی از طلاق مهریه به خانم تعلق می گیرد و بدون تعیین تکلیف مهریه در زمان طلاق امکان ثبت طلاق وجود ندارد.

چون در اکثر پرونده های طلاق توافقی و طلاق از طرف خانم مهریه بخشیده می شود، چنین تفسیری بین عامه به وجود آمده. پس در هر نوع طلاقی مهریه به زن تعلق می گیرد و زن می تواند مهریه اش را از شوهرش مطالبه کند. اما چون در اکثر موارد حق طلاق با آقا است و خانم حق طلاق یا همان وکالت در طلاق را ندارد، آقایون فقط با بخشیدن مهریه، با انجام طلاق موافقت می کنند.

همانطور که گفته شد در طلاق توافقی هم مثل انواع دیگر طلاق مهریه وجود دارد و زوجین می توانند به هر صورت بر روی مهریه توافق کنند. مثلا توافق کنند کل مهریه بخشیده شود، یا خانم کل مهریه را دریافت کند. یا حتی می شود بخشی از مهریه را دریافت کرد و بخش دیگرش را بخشید و یا مثلا به جای مهریه خانم از آقا مبلغی را به عنوان وجه نقد یا سند خودرو و یا سند خانه دریافت کند. پس در هر نوعی از طلاق مهریه وجود دارد مگر در صورتی که خانم به صورت رسمی در دادگاه و یا دفتر ثبت اسناد رسمی مهریه را ببخشد.

بخشیدن مهریه در طلاق به چه صورت است؟

بعضی از زوجین در زمان طلاق توافق می کنند که خانم مهریه اش را آقا ببخشد و یا به اصطلاح حقوقی بذل مهریه کند. در برخی مواقع هم خانم به جای مثلا ۳۰۰ سکه ای که مهریه است، با همسرش توافق می کنند که در قبال بخشیدن مهریه، مقدار معینی وجه نقد از همسرش دریافت کند. قانون و دادگاه به هر توافقی که زن و شوهر در مورد مهریه داشته باشند احترام می گذارد و اجرایی اش می کند.

برای بذل یا بخشیدن مهریه بهتر است که آقا و خانم به دفاتر ثبت اسناد رسمی بروند و به صورت یک سند رسمی این مهریه به آقا بخشیده شود. همینطور اگر در زمان طلاق قصد بخشیدن مهریه وجود دارد زن و شوهر یا وکلای آنها می توانند در دفترخانه (محضر) قبل از امضای سند طلاق و جاری شدن صیغه طلاق وصول یا بخشیدن مهریه را تعیین و تکلیف نمایند. نکته مهم دیگر این است که خانم با بخشیدن مهریه دیگر حق وصول و درخواست مهریه را ندارد و این حق برای همیشه از وی ساقط می شود.

وصول مهریه از طریق اداره اجرای ثبت به چه صورت است؟

همانطور که گفته شد خانم از یک لحظه بعد از جاری شدن صیغه ازدواج، این حق را دارد که مهریه اش را از شوهرش مطالبه کند و درخواست وصول مهریه بکند. برای وصول مهریه خانم باید از طریق اداره اجرای ثبت اقدام کند و دیگر مانند سابق نیازی به پیگیری این روال از طریق دادگاه خانواده نیست.

برای وصول مهریه از طریق اداره اجرای ثبت اولین قدم این است که خانم با در دست داشتن سند ازدواج به دفترخانه ای که عقد در آنجا جاری شده مراجعه کند و با ارائه مدارک هویتی و استناد به مهریه تعیین شده در سند ازدواج درخواست وصول مهریه بکند. دفتر خانه طی یک پست سفارشی نامه ای به همسر خانم ارسال می کند و ایشان را از مطالبه خانم بابت بدهی اش آگاه می کند. سپس به صورت آنلاین و سیستمی نامه ای به اداره اجرای ثبت ارسال می شود تا پرونده در اداره اجرای ثبت پیگیری شود. خانم با گرفتن اطلاعات اداری نامه و در دست داشتن سند ازدواج باید به اداره اجرای ثبت مراجعه کند و با طی کردن روال اداری تعریف شده، پیگیر مطالباتش را بکند.

در صورتی که آقا اموالی به نامش باشد که شامل مستثنیات دین نباشد، خانم می تواند درخواست توقیف اموال آقا را بکند و در صورتی که آقا کارمند باشد، خانم می تواند درخواست کسر از حقوق بکند که در این صورت اداره اجرای ثبت به محل کار آقا نامه ای ارسال می کند و دستور اجرای حکم را می دهد.

توقیف حقوق بابت مهریه به چه صورت است؟

مهریه یک بدهی مالی از طرف آقا به خانم است که از یک لحظه بعد از جاری شدن عقد قابل وصول است. پس در صورتی که خانم مهریه را درخواست کند و آقا مهریه را پرداخت نکند خانم به عنوان طلبکار می تواند از طریق قانون اقدام به وصول مهریه بکند. در صورتی که آقا اموال و دارایی قابل توقیف نداشته باشد و از طرفی هم در ادارات و موسسات دولتی و یا غیر دولتی، شهرداری ها، بانک ها و موسسات مالی و بنگاه های خصوصی مشغول به کار باشد خانم می تواند بابت وصول مهریه، بخشی از حقوق آقا را توقیف کند.

برای این کار، خانم ابتدا باید به دفترخانه ای که عقد در آنجا جاری شده مراجعه کند و یک نامه برای اداره اجرای ثبت دریافت کند. بعد از آن به اداره اجرای ثبت مراجعه کرده و با معرفی محل کار آقا و طی کردن روند اداری مربوطه، نامه کسر از حقوق آقا بابت مهریه را به اداره محل کار آقا ارسال کند. بعد از آن ماهیانه یک چهارم از حقوق آقا بابت بدهی مهریه از حسابشان کسر شده و به خانم داده می شود. لازم به ذکر است که این مبلغ دیگر به حساب اقا واریز نمی شود و بر اساس دستور اداره اجرای ثبت به خانم تحویل داده می شود.

کسر از حقوق آقا فقط شامل حقوق و مزایای کارمند است و سایر دریافتی های کارمندان مثل حق عائله مندی، اضافه کاری و ماموریت شامل این توقیف و کسر از حقوق نیستند.

مستثنیات دین در پرداخت مهریه

از آنجایی که با جاری شدن عقد خانم مالک مهریه محسوب می شود و در اکثر مواقع مهریه عندالمطالبه است، وصول مهریه حق خانم بوده و پرداختش توسط آقا به خانم یک تکلیف بر گردن آقا است. اما به دلیل اینکه در اکثر مواقع آقا از پرداخت مهریه سر باز می زند و یا به علت عدم تمکن مالی توان پرداخت مهریه را ندارد، خانم مجبور به پیگیری مطالبات مهریه از طریق مراجع قضایی و یا اداره اجرای ثبت می شود.

خانم می تواند به علت عدم پرداخت مهریه توسط شوهرش، دارایی ها و اموال او را توقیف کند. البته قانون برای توقیف اموال مرد به علت عدم پرداخت مهریه، شرایطی را تعیین کرده است. خانم می تواند از دارایی های آقا به اندازه مهریه اش وصول کند و اگر ارزش دارایی ها و اموال آقا کمتر از میزان مهریه خانم باشد، کل دارایی ها توقیف و مابقی مهریه همچنان بر گردن آقا خواهد بود.

اما در مورد دارایی های آقا قانون مواردی را استثنا شمرده که در متن قانون به عنوان مستثنیات دین از آن یاد شده است. خانه اول یکی از موارد استثناست. به این معنی که اگر آقا فقط یک خانه داشته باشد برای مطالبه مهریه قابل توقیف نیست و فقط در صورتی که آقا بیش از یک خانه داشته باشد، خانه دوم و سوم و خانه های بعدی قابل توقیف هستند. همینطور خودرویی که به نام آقا است اگر وسیله کار آقا محسوب شود قابل توقیف نیست.

منظور از وسیله کار این است که آقا از طریق ماشینش امرار معاش کند مثلا راننده آژانس یا وسایل نقلیه باری. مغازه هم اگر محل کسب آقا باشد قابل توقیف نیست، ولی اگر به اجاره داده شود قابلیت توقیف دارد. پس خانه اول و ماشین در صورتی که وسیله کار باشد قابل توقیف برای مهریه نیست.

حضانت فرزند در زمان طلاق به چه صورت است؟

یکی از مهمترین مفاد توافق زن و شوهر در زمان طلاق حضانت فرزندان است. بعد از انجام طلاق و جدایی والدین فرزند یا فرزندان باید با یکی از اولیای خود زندگی کنند که قانون در این مورد پیش بینی هایی کرده است. طبق قانون حضانت فرزند پسر تا هفت سالگی با مادر است و از هفت تا پانزده سالگی با پدر خواهد بود. همینطور حضانت فرزند دختر تا هفت سالگی با مادر و از هفت تا نه سالگی با پدر خواهد بود. فرزندان پسر در پانزده سالگی و فرزندان دختر در هفت سالگی از مدار حضانت خارج می شوند و خودشان انتخاب می کنند که با کدام یک از اولیا زندگی کنند.

البته لازم به ذکر است که این قانون در صورتی است که آقا و خانم در مورد حضانت فرزندانشان به توافق نرسند. چون در صورتی که والدین به توافق برسند قانون و دادگاه به توافقشان احترام می گذارد و قابلیت اجرایی شدن دارد. مثلا زوجین می توانند توافق کنند که حضانت فرزند دخترشان به صورت همیشگی با مادر باشد و یا مثلا زن و شوهر در زمان طلاق توافق کنند که حضانت فرزند پسرشان تا سیزده سالگی با مادر باشد و و بعد از آن به پدر واگذار شود. لازم به ذکر است که حتی اگر حضانت به صورت همیشگی با مادر باشد نفقه و هزینه های فرزند به عهده پدر است.

وکالت حضانت فرزند بعد از طلاق

در برخی موارد یکی از طرفین، نگرانی هایی بابت داشتن حضانت فرزندش دارد. به طور مثال مادری که همسرش در زمان طلاق قول می دهد که فرزند دخترشان همیشه پیش مادرش باشد، اما خانم هیچ تضمینی بابت این قول از همسرش دریافت نمی کند. برای این نوع مشکلات بهتر است که طرفین قبل از جاری شدن خطبه در دفتر ثبت طلاق (محضر) با به همراه داشتن کارت ملی به یک دفتر ثبت اسناد رسمی مراجعه کنند و در یک سند رسمی قید شود که مثلا آقا به خانم وکالت بلاعزل حضانت فرزند را می دهد و از آن تاریخ به بعد هیچ حقی در مورد حضانت دائم فرزندش ندارد.

البته این به این معنی نیست آقا حق ملاقات موقت با فرزندش را از خود ساقط می کند. بلکه طبق توافق می تواند به صورت منظم فرزندش را ملاقات کند.

اگر زوجین در این زمینه هم به توافق نرسند، دادگاه در مورد حکم می کند که به صورت عرف یک روز در هفته به طرفی که حضانت با او نیست تعلق می گیرد. همین طور در مورد نفقه و خرجی فرزند هم می توان در سند رسمی اشاره کرد که از این تاریخ به بعد پرداخت هزینه های فرزند بر عهده چه کسی است.

ملاقات با فرزند بعد از طلاق چگونه انجام می شود؟

یکی از مشکلاتی که بعد از انجام طلاق برای زوجین رخ می دهد، ملاقات طرفی است که حضانت فرزندش با او نیست. قانون در مورد ملاقات فرزند با والدین بعد از طلاق پیش بینی هایی کرده است. ولی در ابتدا توافق در مورد ملاقات با طفل را بر عهده والدین گذاشته است. به عبارتی زوجین می توانند در مورد نحوه، مکان و مدت زمان ملاقات طفل با پدر یا مادرش که حضانت بر عهده نیست توافق کنند. اما اگر توافقی صورت نگیرد و یا طرفی که حضانت با اوست، از ملاقات طرف مقابل با فرزندش جلوگیری کند، قانون و دادگاه وارد عمل می شوند و میزان و نحوه ملاقات او با فرزندش را تعیین می کند.

توجه داشته باشید که هیچ قانونی مانع ملاقات فرزند با والدین خود نمی شود و حتی اگر پدر یا مادر فرزند معتاد باشد یا شرایط مناسبی نداشته باشد این حق را دارد که با فرزند خود ملاقات کند. حالا اگر مشکلات شخص بسیار باشد دادگاه در میزان و نحوه ملاقات نظر می دهد تا به هیچ وجه آسیبی به فرزند وارد نشود.

همینطور به هر دلیلی طرفین می توانند نسبت به کم یا زیاد بودن همراه بودن فرزند با طرف مقابل اعتراض کنند. و نکته بعدی این است که طرفی که حق حضانت با او است بدون اجازه دادگاه حق مهاجرت به شهری غیر از جایی که محل زندگی فرزند معرفی کرده ندارد و حتما قبل از مهاجرت باید به اطلاع دادگاه برساند. این روال در مورد خروج فرزند از کشور هم معتبر است.

اجرت المثل ایام زوجیت یعنی چه؟

حق اجرت المثل ایام زوجیت و نحله، از جمله حقوق مالی خانم است. اجرت المثل ایام زوجیت، اجرتی شبیه اعمال انجام گرفته است. اجرت المثل را خانم درقبال خدماتی که درمنزل شوهر، به دستور وی و بدون قصد تبرع(عدم بخشش دستمزد) انجام داده است، دریافت می کند.

به طور خلاصه اجرت المثل با این شرایط به خانم تعلق می‌گیرد و اگر زنی با این شرایط برای شوهرش کارهایی را انجام بدهد، مستحق دریافت اجرت المثل می‌شود.
طلاق به درخواست آقا باشد.
انجام اموری که خارج از وظایف و با دستور شوهر بوده باشد.
زوجه قصد تبرع نداشته باشد. یعنی قصد نکرده باشد که کارها را رایگان انجام دهد. در رویه‌های قانونی اصل بر این است که کارها به رایگان انجام نشده است .
این حق به کارهایی تعلق می‌گیرد که جزو وظایف شرعی و قانونی زن نباشد.علاوه بر شروط فوق، آن زمانی تعلق می‌گیرد که بتوان برای آن کار مبلغ و دستمزد تعیین کرد.بر خلاف نفقه و مهریه که وصولشان هیچ ربطی به طلاق ندارد، اجرت المثل ایام زناشویی فقط در زمان انجام شدن طلاق قابل وصول است و فقط زمانی اجرایی می شود که جدایی از طرف آقا باشد و در طلاق توافقی و طلاق از طرف خانم اجرت المثل بررسی نمی شود و قابل وصول نیست.

نفقه چگونه محاسبه می شود؟

نفقه به محض وقوع نکاح دائم (جاری شدن عقد دائم) به حکم قانون و شرع به منظور رفع نیاز واحتیاجات زندگی برای خانم ایجاد می‌شود. در واقع، تکلیفی است بر عهده شوهر که به شرط تمکین خانم الزا‌م‌آور است. منظور از این جمله این است که تا زمانی که خانم از همسرش تمکین (اطاعت) کند، آقا ملزم به پرداخت نفقه به خانم است.

پس به محض ازدواج، نفقه یا همان خرجی خانم بر عهده همسرش است. ولی اگر خانم از آقا تمکین نکند، آقا می تواند دادخواست عدم تمکین به دادگاه ارائه کند و دادگاه بعد از بررسی و شنیدن دفاعیات طرفین رای تمکین را به نفع آقا و یا خانم صادر می کند. در خیلی از مواقع که خانم منزل همسرش را ترک می کند، آقا باید دادخواست عدم تمکین ارائه کند و با استناد به این که خانم از آقا اطاعت نمی کند و محل زندگی مشترک را ترک کرده است درخواست صدور رای نفقه به نفع خودش می شود تا نفقه خانم قطع شود و آقا الزامی از آن تاریخ به بعد نداشته باشد. توجه داشته باشید که اگر دادگاه عدم تمکین خانم را تایید کرد فقط نفقه خانم قطع می شود و عدم تکمین تاثیری در مهریه و طلاق ندارد.

تمکین و عدم تمکین به چه معناست؟

خانم و آقا بعد از ازدواج نسبت به هم وظایف و مسئولیت هایی دارند که باید انجام دهند. قانون این وظایف را تمکین نامیده است. تمکین زن از شوهر به این معنی است که خانم نسبت به همسرش در زندگی زناشویی وظایفی دارد و ملزم به انجام این وظایف است. البته تمکین فقط برای خانم ها نیست و آقایان هم باید از همسر خود تمکین کنند.

از لحاظ لغوی تمکین به معنای الزام است. یعنی زن و شوهر ملزم هستند که وظایف زناشویی نسبت به یکدیگر را انجام دهند. تمکین برای خانم های به دو صورت تمکین عام و تمکین خاص تعریف شده است که هر کدام به بخش خاصی از زندگی زن و مرد مربوط می شود.

عدم تمکین هم به این معنی است که خانم در اموری که ذکر شد از آقا اطاعت نمی کند و آقا در زمانی که خانم خانه را ترک می کند دادخواست عدم تمکین به دادگاه ارائه می کند. نکته مهم این است که در زمانی که خانم از همسرش تمکین نمی کند و حتی منزل را ترک می کند و آقا به دادگاه خانواده دادخواست عدم تمکین ارائه می کند، فقط نفقه خانم قطع می شود و تاثیری در مهریه و طلاق ندارد. استرداد جهیزیه

طبق قانون تهیه جهیزیه بر عهده مرد است اما در عرف جهیزیه را خانواده خانم تامین می کنند. در زمان جدایی، استرداد جهیزیه یکی از پیچیده ترین مشکلات زوجین است که باید تعیین و تکلیف شود. قانون به خانم حق داده که در زمان طلاق وسایل زندگی که به عنوان جهیزیه با خود به خانه شوهر آورده است را مسترد کند. بهترین روش برای این کار این است که در زمان ازدواج لیست و سیاهه اموال به امضای داماد رسیده باشد تا در زمان طلاق با استناد به سیاهه جهیزیه، خانم به راحتی بتواند اموالش را با خود ببرد.

دادگاه بعد از بررسی و تایید صحت فاکتور ها رای به استرداد جهیزیه خواهد داد. بهتر است در زمان خارج کردن جهیزیه از خانه حتما دو شاهد مرد حضور داشته باشند و لیست اموال خارج شده را امضا کنند و یا خانم به همراه مامور نیروی انتظامی این کار را انجام دهد و در پایان صورت جلسه رسمی امضا شود.

شرط تنصیف دارایی یا نصف کردن اموال

شرط تنصیف دارایی یکی از شروط ضمن عقد است که زوجین می توانند در زمان ازدواج امضایش کنند و یا بعد از ازدواج با حضور در یکی از دفاتر ثبت اسناد رسمی به عنوان یک سند رسمی شرط کنند که در زمان طلاق اموال زن و شوهر نصف خواهد شد. منظور از تنصیف دارایی این است که حداکثر نصف دارایی های طرفین به طرق مقابل می رسد. البته لازم به ذکر است که می توان این شرط را کمتر کرد. مثلا یک چهارم دارایی مرد یا زن به طرف مقابل برسد ولی بیشتر از نصف امکانپذیر نخواهد بود.

نکته مهم این است که به صورت معمول تنصیف دارایی در زمان طلاق فقط در حالتی انجام می شود که اولا شرط توسط طرفین امضا شده باشد و طلاق از طرف آقا باشد. ولی اگر در شرط قید شود که تنصیف دارایی در هر نوع از طلاق انجام بشود می توان در طلاق توافقی و طلاق از طرف خانم هم اجرا شود. شرط دیگر این است که اموال بعد از زندگی مشترک کسب شده باشد. مثلا اگر آقا قبل از ازدواج خانه و ماشین داشته باشد در زمان طلاق نیازی به تنصیف این دارایی های نیست، چرا که این دارایی ها قبل از زندگی مشترک بدست آمده است.

همچنین دارایی هایی که از طریق انحصار وراثت و به عنوان ارثیه به اشخاص تعلق می گیرد شامل شرط تنصیف دارایی نمی شود و نیازی به نگرانی در مورد اموالی که از طریق ارث به شخص رسیده اند وجود ندارد.

پاک کردن نام همسر سابق از شناسنامه

پاک کردن نام همسر از شناسنامه یکی از قوانین خوبی است که اخیرا اجرایی شده است. وجود مهر طلاق در شناسنامه به نظر خیلی از حقوقدانان امری خصوصی است و نیازی نیست که هر کسی از آن مطلع شود. به دلیل مشکلاتی که برای افراد پیش می آمد قانون راه هایی را برای حذف نام همسر از شناسنامه پیشنهاد کرده است که بر این اساس هر کسی می تواند نام همسر قبلیش را از شناسنامه پاک کند.

برای این کار دو راه حل وجود دارد. اگر خانم در زمان طلاق دوشیزه باشد، با اراده گواهی سلامت پرده بکارت می تواند درخواست حذف نام همسرش از شناسنامه را داشته باشد. این اتفاق برای همسرش نیز می افتد و هر دو می توانند شناسنامه جدید بگیرند که المثنی نیست و نام همسری هم در آن وجود ندارد.

راه حل دوم ویژه زوجینی است که خانم دوشیزه نیست. در این صورت خانم یا آقا می توانند بعد از ازدواج مجدد و ثبت ازدواجشان در شناسنامه درخواست حذف نام همسر اول از شناسنامه را بکنند. این روال به این دلیل است که افراد در زمان ازدواج دروغی به طرف مقابل نگفته باشند و طرف مقابلشان از ازدواج قبلی و نتیجه اش مطلع باشند و بعد از ثبت ازدواج دوم نام همسر اول و طلاق از شناسنامه پاک می شود که در این حالت هم شناسنامه بعدی المثنی نبوده و یک شناسنامه جدید برای شخص صادر می شود.

گواهی سلامت پرده بکارت در زمان طلاق

گواهی سلامت پرده بکارت خانم ها فقط در دو صورت در زمان طلاق نیاز است. یک: زمانی که آقا ادعا می کند که خانم باکره یا همان دوشیزه است و باید نصف مهریه به ایشان تعلق بگیرد. دو: زمانی که خانم قصد دارد بعد از طلاق با استناد به دوشیزه بودنش نام همسرش را از شناسنامه اش پاک کند. در غیر این صورت دادگاه و قاضی نیازی به ارائه گواهی سلامت پرده بکارت دارد.

برای دریافت گواهی سلامت پرده بکارت نیازی به حکم دادگاه نیست و شخص متقاضی بالای هجده سال می تواند با همراه داشتن مدارک هویتی خود مانند کارت ملی به پزشک مراجعه کند و درخواست گواهی سلامت پرده بکارت بکند. حتی اگر حکم قضایی برای چنین آزمایشی صادر شود و شخص نپذیرد، در جواب مقام قضایی نوشته می شود که نامبرده از همکاری جهت ببرسی سلامت پرده بکارت خودداری کرد و بدون اجازه شخص امکان انجام این آزمایش وجود ندارد.

در این گواهی که همراه با عکس متقاضی ارائه می شود، اطلاعات شخص و همینطور مثبت یا منفی بودن نتیجه آزمایش سلامت پرده بکارت در دو نسخه به شخص متقاضی تحویل داده می شود که باید به دادگاه تحویل داده شود. بهتر است که در نتیجه این آزمایش علاوه بر تاریخ، ساعت بررسی هم قید شود تا از سواستفاده های احتمالی بعدی جلوگیری شود.

گواهی عدم بارداری به چه صورت است؟

برای صدور حکم طلاق و عدم امکان سازی دادگاه نیاز دارد تا از عدم بارداری خانم اطمینان حاصل کند. روال کار به این صورت است که اصولا خانم به پزشک معتمد دادگاه که اکثرا پزشک قانونی معرفی می شود، مراجعه می کند. پزشکی قانونی بعد از انجام آزمایش و منفی بودن نتیجه، گواهی می کند که در آن تاریخ خانم باردار نیست. گواهی عدم بارداری شامل اطلاعات هویتی فرد و عکس تمام رخ شخص آزمایش شده است.

در برخی از شعبات ارائه این برگه به دادگاه اجباری است و برخی از شعبات و مجتمع های قضایی ضرورتی در دریافت آن نمی بینند و دریافت گواهی عدم بارداری را به دفترخانه ثبت طلاق واگذار می کنند که در این صورت زوجین باید گواهی عدم بارداری را به دفتر ثبت طلاق تحویل دهند. حتما توجه داشته باشید که اعتبار آزمایش عدم بارداری برای طلاق هفت روز است و باید حتما تا هفت روز بعد از آن آقا و خانم، یا وکلایشان با حضور در دفتر ثبت طلاق، صیغه را جاری کنند. در غیر این صورت مجددا باید این روال را طی کنند.

البته باردار بودن خانم تاثیری در روند پرونده ندارد و فقط تعیین کننده این مسئله خواهد بود که در صورت وجود احتمالی فرزند، مسئولیت های وی بر عهده پدرش خواهد بود. منظور از مسئولیت مواردی مثل نفقه و خرجی فرزند است. توجه داشته باشید که آزمایش عدم بارداری برای خانم های دوشیزه و یائسه نیاز نیست.

پس دادن هدایا در دوران نامزدی و یا بعد از ازدواج

در بعضی از مواقع زوجین خیلی زود در دوران نامزدی متوجه مشکلاتی می شوند و تصمیم به جدایی می گیرند. یکی از مسائلی که باید تعیین و تکلیف شود، هدایایی است که در دوران نامزدی و یا حتی در دوران زندگی مشترک طرفین به هم هدیه داده اند. در مورد برخی از هدایا مانند گل و شیرینی چون عمر دارند و کالای مصرفی محسوب می شوند نمی توان ادعایی کرد ولی در مورد هدایایی مانند طلا و غیره طرفین می توانند درخواست استرداد هدایا کنند.

این روش برای هر نوع هدیه دیگری قابل استفاده است جز هدایایی که مصرف می شوند مانند لباس. همین طور اگر یکی از طرفین فوت کند، طرف دیگر حق دارد هدایا را از خانواده متوفی دریافت کند و البته هدایای طرف مقابل را هم باید پس بدهد. منظور از هدایا، هدایایی هستند که به علت وصلت، طرفین به همدیگر داده باشند و هدایای غیر از این حتی در زمان طلاق قابل دریافت نیست.